Chuyện đột ngột ngừng tim gây đột tử (sudden cardiac arrest/sudden cardiac death) hay đột quỵ (stroke) là điều người Việt hay bị nhầm lẫn.
Đột quỵ khác đột tử do tim ở chỗ, tỉ lệ tử vong chỉ khoảng 15-20%, nhưng quan trọng là các biến chứng thần kinh như liệt nửa người gây hậu quả tàn phế lâu dài. Còn đột tử do tim có tỉ lệ tử vong rất cao, ngay cả các nước có hệ thống cấp cứu hàng đầu như Mỹ, Đức thì tỉ lệ tử vong của bệnh nhân ngưng tim ngoài bệnh viện có thể tới 90%.
Tập thể dục và chơi thể thao giúp nâng cao sức khỏe, ngăn chặn nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng như giúp giảm tốc độ diễn tiến các biến chứng tim mạch.
Tuy nhiên một điều quan trọng không được quên chính là BIẾT LƯỢNG SỨC MÌNH. Vận động quá sức chịu đựng của hệ tim mạch cũng có thể gây hại không thua gì việc lười không vận động cả. Nhất là nếu bạn không biết về TÌNH TRẠNG SỨC KHỎE TIM MẠCH của mình, chưa từng đi kiểm tra tầm soát tim mạch.
Nên tầm soát tim mạch trước khi chơi thể thao để bảo đảm an toàn
Bạn cũng cần hiểu đúng về nguy cơ ngưng tim đột tử khi tập luyện thể dục thể thao.
1. Tỉ lệ ngưng tim khi tập thể thao ở người 35 – 65 tuổi tại Mỹ, Đức, Anh hàng năm vào khoảng 2-4 ca trên 100.000 dân. Thống kê này đã loại trừ các trường hợp vận động viên thể thao chuyên nghiệp.
2. Nguyên nhân hầu hết là do đã có sẵn bệnh tim mạch, bao gồm bệnh hẹp động mạch vành (chiếm trên 80%) các trường hợp, bệnh cơ tim phì đại, giãn nở, bệnh lý van tim nặng, viêm cơ tim, rối loạn nhịp tim.
Tuy nhiên những người này hoặc không biết mình có bệnh, hoặc đã biết nhưng chủ quan bỏ qua không quan tâm đúng mức.
3. Nghiên cứu thống kê cho thấy khoảng 1/3 các trường hợp ngưng tim (được cứu sống) nhớ lại rằng mình đã có triệu chứng điển hình của bệnh tim mạch trong vòng 1 tuần trước đó.
Các triệu chứng bao gồm đau hay đè nặng giữa ngực, cảm giác hụt hơi ngộp thở bất thường khi gắng sức mà trước đây không có, cơn choáng váng ngất xỉu kèm theo hồi hộp đánh trống ngực.
Ngoài ra, hơn phân nửa các trường hợp ngưng tim đã có các yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch như tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc lá, rối loạn lipid máu, tuy nhiên không được kiểm soát tốt.
4. Một điều rất quan trọng cần lưu ý: mức độ vận động thể lực hàng ngày có liên quan đến nguy cơ ngưng tim khi chơi thể thao. Những người thường ngày ít tập thể dục và hoạt động thể chất (trung bình tập luyện dưới 1 lần/tuần) mà đột ngột chuyển sang gắng sức quá mức có tỉ lệ ngưng tim tăng cao gấp 56 lần.
Tập luyện thể dục thể thao ở mức độ không phù hợp với tình trạng sức khỏe tim mạch của mình chính là yếu tố thúc đẩy tăng nguy cơ đột tử.
Bác sĩ tim mạch sẽ tư vấn cụ thể cho bạn về mức độ vận động thể lực phù hợp và an toàn với tình trạng của bạn.
5. Thể dục thể thao quá sức cũng liên quan đến nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp (không tử vong). Thống kê cho thấy nguy cơ xảy ra nhồi máu cơ tim cấp khi gắng sức quá mức là khoảng 4%, trong đó, lại một lần nữa ghi nhận tỉ lệ nhồi máu cơ tim ở người ít vận động cao gấp 50 lần so với người tập thể dục 5-7 ngày trong tuần.
Tóm lại, người có dự định tập luyện thể dục thể thao nên chủ động tầm soát bệnh tim mạch trước để biết rõ về tình trạng sức khỏe tim mạch của mình, đồng thời được tư vấn về mức độ vận động phù hợp cho bản thân.
Nếu bạn muốn an tâm khi tập luyện thể dục thể thao, hãy thực hiện hướng dẫn của bác sĩ tim mạch, bạn nhé!
